O pewnej Oli

Ola nie chodziła do przedszkola, do szkoły też nie. Takie były czasy. Nauczyła się jednak pisać, czytać, liczyć, bo uważała, że to wstyd być analfabetką. Hoże, urocze dziewczątko jak młody koziołek skakało po łąkach, zrywało polne kwiaty, słuchało śpiewu ptasząt, chłonęło całym swym jestestwem piękno świata... Długie warkocze podskakiwały na plecach, fartuszek furczał od rana, bo to dziecko nie umiało długo siedzieć w miejscu. Siwy Pan Bóg uśmiechał się dobrotliwie do jej piosenek, do tego wiecznego głodu wrażeń, do nieustającej chęci poznania.

Pewnego dnia do wsi zajechał tabor Cyganów. Nie zdarzało się to często, bo wieś leżała na uboczu. Smagłe Cyganki rozpierzchły się wśród domów. Ich kędzierzawi mężczyźni rozglądali się wokół leniwie. Gospodynie na gwałt zaczęły łapać kury do kurnika, niektóre jednak już trafiły do złodziejskich toreb, pod fartuchy czarnowłosych wróżbitek. Na Oli najazd ten wywarł ogromne wrażenie. Patrzyła z ciekawością na egzotycznych jej ludzi, choć trochę się ich bała, bo słyszała o nich różne dziwne opowieści. Podeszła do niej stara Cyganka i chwyciła ją za rękę, śpiewnie wołając: "Cyganka prawdę ci powie". Wpatrywała się długo w tę małą, zgrabną dłoń, a potem zamknęła ją w swojej dłoni. Dziewczynie wydało się, że oczy kobiety zrobiły się czarne jak smoła. " Przed tobą dużo radości, ale widzę też cierpienia" - przepowiedziała jej to, co wpisane jest w każdy los i chciała odejść, ale Ola ze śmiechem ją zatrzymała. Pobiegła do domu po placki z obiadu, bo nie chciała, aby kobieta odeszła z niczym, bo niczego nie żądała za wróżbę. Cyganka podziękowała pięknie, a potem wskazała na młodą jabłoń przed domem i rzekła: "Widzisz, panienko, jak pięknie rośnie? Za kilka lat będzie silniejsza i większa, przetrwa deszcze, burze, ale wiatry jej złamią konary. Komu poskarży się biedne drzewo? Bogu jedynie. I dalej tu będzie stać. Taki los. I bez kart to widzę. A ty długo żyć będziesz". Staruszka odeszła powoli, a dziewczyna spokojnie wróciła do domu. Nigdy nie wierzyła w cygańskie wróżby, ale ta jabłoń... Czy to o niej?

Jej urok wywierał duże wrażenie na dzielnych chłopcach ze wsi. Otaczał ją spory krąg adoratorów. Błękitne oczy śmiały się tylko do jednego.

Wyprawiono huczne wesele, a po nim rozpoczęły się trudy i znoje. Wstawała wcześnie rano ze wschodem słońca i szła pracowicie do jego zachodu. I tak przez całe życie, i tak po jego kres.

Wieczorami szyła, haftowała, dziergała, a potem patrzyła na gwiazdy. Zachwycały ją te nocne świecidełka, dalekie, nieosiągalne i piękne, jak błyskotki, które widziała w sklepie, a których nie śmiała pragnąć.

Zaczęły rodzić się dzieci. Każde kolejne było dla niej cudem. Wpatrywała się w nie zachłannie, całowała maleńkie stópki, gładziła jedwabiste kędziorki. Pracy miała coraz więcej, lecz zapału jej nie ubywało. Uśmiechała się codziennie do świata, a świat posyłał jej swoje pocałunki, maleńkie radości, które niegdyś wypełniały jej dzieciństwo, muśnięcie wiatru, zapach kwiatów, ptasią muzykę...

Wybiegła raz z chałupy na łąkę, na chwilę. Wracała szybko z naręczami krwawnika, które chciała zasuszyć. Zastała groźną ciszę, przestraszone oczy dzieci, milczących sąsiadów. Rozglądała się dokoła w panice, powoli zaczynała rozumieć to, co do niej mówiono, zostałą wdową, wdową z siódemką dzieci.

Rozpacz minęła szybko, trzeba było wziąć się w garść i już. Pozostał jednak głuchy, otępiający ból, z którym zmagała się wiele lat. Twierdziła, że przez rok od śmierci męża, widywała się z nim jeszcze. Wracał do domu, aby jej doradzić, wysłuchać. Czy to były sny, czy prawda, czy też rojenia pogrążonej w żalu i smutku duszy, nie wiem.

Teraz pracować musiała za dwoje, i dzieci wychować za dwoje, wszystko już za dwoje... Niebieskie oczy wyblakły nieco, ale powoli znowu zaczęły spoglądać ku słońcu. Dzieci rosły, zaczęły pomagać w domu. Przekazała im wszystko, co sama umiała. Ciężka praca była ich chlebem powszednim.

Jak przetrwali wojnę i co było potem, tego nie wiem, bo nie chciała mówić o tych najstraszniejszych czasach. Z pewnością wiele łez popłynęło w samotności do poduszki, łez, których dzieci nie widziały. Dla nich starała się być zawsze spokojna i pewna swoich decyzji. Dla nich miała oblicze łagodne i delikatny uśmiech.

W ciężkich chwilach pomagała modlitwa. Jak każdy z nas potrzebowała przyjaciela, który wysłucha, wesprze, a zaufać mogła tylko Bogu. Zawsze miała przy sobie różaniec i książeczkę z modlitwami św. Brygidy.

Dzieci poukładały sobie życie. Dziewczęta słynęły z urody, tak twierdzi do dziś zięć Oli. Szybko powychodziły za mąż, zabierając z domu kufry posażne. Odziedziczyłam jeden z nich. Chłopcy pozakładali rodziny. Wydawało się, że czeka ją spokojne, długie życie u boku jednej z córek. W końcu mogła też odpocząć, ale nie potrafiła. Nadal wstawała o świcie i krzątała się po kuchni, po obejściu.

I rzeczywiście, żyła długo, ale nie do końca spokojnie. Czworo jej dzieci umarło przed nią. Tak jak kiedyś cieszyła się z ich narodzin, tak teraz rozpaczała po każdej kolejnej śmierci.

Pamiętam jej ostatnie odwiedziny u nas. Wstałam rano, a ona już była. Przyjechała poprzedniego dnia wieczorem. Stała taka maleńka, w koszuli nocnej i czesała włosy. Miała je długie, siwe, do podłogi. Zaplatała je w warkocz i układała w zgrabny koczek. Wtykała w niego jakieś kościane grzebyki, szpilki. Potem się ubrała, na ramiona zarzuciła chustę i zabrała się do obierania ziemniaków. Cały czas coś opowiadała. Miała bardzo miły głos. Jej twarz pokrywała siateczka zmarszczek, ale były to piękne zmarszczki, takie od uśmiechów. Była babuleńką z bajki.

Jakiś czas potem Ola umarła. Pochowana została w habicie zakonnym. Dopiero wtedy dowiedziałam się, że należała do Franciszkańskiego Zakonu Świeckich. W dzień pogrzebu była piękna pogoda, niebo rozpromienione, bo przyjęło do siebie bardzo dobrego człowieka, chyba najlepszego, jakiego znałam.

A niedługo potem odszedł też jej piąty syn. Tym razem jednak pewnie się radowała, bo jego śmierć już nie była dla niej rozstaniem.

Oleńko, bzowa babuleńko, Roszpunko siwiuteńka, mrówko pracowita, Prababciu moja,Twój obraz zaciera mi się już w pamięci. Pieczołowicie przechowuję jednak strzępki wspomnień i przekazuję je dalej. Chcę, żeby moje dzieci wiedziały, jaka byłaś dzielna, żeby mogły być dumne z Ciebie, ze swoich korzeni.

Kiedyś jeszcze pogadamy sobie, kochana, jak kobieta z kobietą...